Śląski Związek Gmin i Powiatów, którego członkiem jest także gmina Rędziny, sformułował i przyjął stanowisko w sprawie negatywnego oddziaływania wzrostu kosztów obsługi długu publicznego na rozwój samorządów lokalnych. Oczekuje od rządu wdrożenia rozwiązań, które będą chronić przed tym samorządy i tym samym uniemożliwią zahamowanie rozwoju lokalnego. – Trzeba o tym pomyśleć już teraz – zaznacza wójt Paweł Militowski.
Chcąc sfinansować planowane inwestycje – zarówno z udziałem pozyskanych środków zewnętrznych, jak i bez takiego wsparcia – samorządy często sięgają po różnorodne produkty dłużne. Problem w tym, że zbyt wysokie i regularnie rosnące koszty obsługi długu publicznego uniemożliwią im sięganie po te produkty. Zachodzi więc nierzadko konieczność rezygnacji z realizacji wielu planowanych projektów i inwestycji.
– Naszej gminie również zależy na rozwoju. To ogromne obciążenie, które każdy zauważa w przypadku domowego budżetu, w skali gminy jest wielokrotnie spotęgowane. Gmina tylko raz w roku może ustalić podatek, a dynamika zmian cen, stop procentowych w trakcie roku, w szczególności teraz, jest ogromna. Budżety samorządów nie nadążają za tym – podkreśla wójt gminy Rędziny Paweł Militowski.
Zwraca uwagę, że dzięki sprawnemu i prorozwojowemu funkcjonowaniu jednostek samorządu terytorialnego, utrzymuje się wiele firm i miejsc pracy.
– Brak wystarczających środków na rozwój gminy nie tylko będzie odczuwalny i zauważalny dla mieszkańca, ale też wiąże się z utratą płynności w funkcjonowaniu wielu firm. Skutki mogą być ogromne i nie do naprawienia w krótkim czasie. Dlatego tak ważne jest, żeby już teraz poważnie pomyśleć o wsparciu dla samorządów – wskazuje Paweł Militowski.
Pieniądze, które powinny iść na inwestycje, trzeba przeznaczać na obsługę długu
29 kwietnia 2022 r. zarząd Śląskiego Związku Gmin i Powiatów debatował w Bielsku-Białej. W porządku obrad znalazły się także tematy dotyczące stabilności finansów jednostek samorządu terytorialnego. Przyjęto m.in. właśnie stanowisko dotyczące negatywnego oddziaływania wzrostu kosztów obsługi długu publicznego na rozwój samorządów lokalnych.
„W ostatnim czasie nastąpił mocno odczuwalny wzrost kosztów obsługi długu publicznego. Stałe podnoszenie stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej spowodowało znaczący wzrost WIBOR-u w ostatnich miesiącach, a co z tym związane wzrost kosztów obsługi długu publicznego i niestety w najbliższej przyszłości można się spodziewać dalszych wzrostów tych kosztów. W efekcie, środki finansowe, które samorządy lokalne mogłyby zagospodarować na zaspokajanie potrzeb mieszkańców, zmuszone są zabezpieczyć na spłatę kosztów obsługi zadłużenia” – czytamy w stanowisku ŚZGiP.
Samorządowcy z województwa śląskiego zauważyli, że rozwój lokalnych społeczności, który w ostatnich trzech dekadach był dynamiczny, a jego efekty widoczne w całej Polsce, zostanie wyraźnie wyhamowany. Według nich skutek będzie taki, że jst przestaną sięgać po środki unijne i krajowe na realizację inwestycji, ponieważ nie będzie ich stać na wkład własny, który regularnie pokrywają produktami dłużnymi m.in. kredytami czy obligacjami.
Pogorszenie wskaźników zadłużenia
ŚZGiP alarmuje, że nagły wzrost kosztów obsługi długu publicznego wpłynie również na pogorszenie indywidualnych wskaźników zadłużenia jst (art. 243 ustawy o finansach publicznych), którego spełnienie jest warunkiem uchwalenia budżetu.
„Wiele jednostek samorządowych może stanąć przed problemem niespełnienia wspomnianego wskaźnika, a co za tym idzie braku możliwości uchwalenia budżetu na rok następny. Zagrożone może być również spełnienie warunku, o którym mówi art. 242 ustawy o finansach publicznych. Według tej regulacji jst musi wykonać wyższe dochody bieżące (powiększone o przychody, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 5, 7 i 8, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4) niż wydatki bieżące. Gwałtowny wzrost kosztów obsługi długu niejednokrotnie podniesie realizację wydatków bieżących o kilkaset tysięcy, a nawet milionów złotych w stosunku do tego, co samorządy planowały uchwalając swoje budżety” – przewidują członkowie związku.
Związek oczekuje od strony rządowej wdrożenia rozwiązań, które chroniłyby samorządy lokalne przed gwałtownymi wzrostami kosztów obsługi długu publicznego, a w następstwie zahamowaniem rozwoju lokalnego.
Zdjęcie – Śląski Związek Gmin i Powiatów
